De geschiedenis van verlichting
Een dag zonder licht? We kunnen het ons nauwelijks voorstellen. Toch is kunstmatige verlichting een relatief jonge uitvinding in de lange geschiedenis van de mens. Van het eerste vuur in een grot tot slimme ledsystemen in moderne kantoren: licht is altijd in beweging geweest. En met elke stap werd onze wereld net een beetje groter, veiliger en functioneler.
Vuur
De eerste verlichting ontstond ruim 400.000 jaar geleden, toen mensen vuur leerden beheersen. Naast warmte bood het bescherming en, niet onbelangrijk, zicht in het donker. Vuur werd later doelgericht gebruikt in fakkels, haarden en open vuren, met hout en dierlijk vet als brandstof. Het was geen constante bron, maar in de prehistorie maakte het wel het verschil tussen overleven en verdwalen.
Kaarsen en olielampen
Rond 3000 voor Christus verschenen de eerste olielampen in Mesopotamië en Egypte. Gemaakt van klei of steen, brandden ze op plantaardige olie of dierlijk vet. In de Romeinse tijd werden deze lampen al op grotere schaal geproduceerd en gebruikt in woningen, tempels en openbare gebouwen.
Kaarsen, zoals wij die kennen, doken pas rond 500 na Christus op in Europa. Ze werden gemaakt van bijenwas of talg, afhankelijk van het budget. In kerken en kastelen brandden ze in kandelaars en kroonluchters, vaak meer symbolisch dan functioneel. Tot ver in de 19e eeuw bleef kaarslicht de standaard voor binnenverlichting.
Gasverlichting
In 1792 experimenteerde de Schotse ingenieur William Murdoch met gasverlichting op steenkoolgas. En in 1807 verlichtte Londen als eerste stad ter wereld zijn straten met gaslantaarns. Dit luidde een nieuw tijdperk in, de industriële revolutie bracht verlichting op grotere schaal. Gaslampen gaven meer licht dan kaarsen, en waren betrouwbaarder. Binnen enkele decennia waren ze niet meer weg te denken uit steden, theaters en werkplaatsen.
De elektrische revolutie
De grootste sprong kwam in 1879, toen Thomas Edison de gloeilamp ontwikkelde zoals we die nu kennen. Anderen experimenteerden al eerder met elektrische verlichting, zoals Humphry Davy in 1802, maar Edison maakte het betaalbaar en bruikbaar voor de massa.
Vanaf begin 20e eeuw verschenen er gloeilampen in woningen, fabrieken en winkels. In 1938 volgde de fluorescentielamp, die meer licht gaf met minder energie. De TL-buis werd jarenlang hét werkpaard van kantoren en scholen.
Ledverlichting
De eerste werkende LED werd ontwikkeld in 1962 door Nick Holonyak. Pas vanaf de jaren 90 werden LED’s breder toepasbaar, onder meer dankzij ontwikkelingen in halfgeleiders en kleurvariatie. Sindsdien is ledverlichting uitgegroeid tot de standaard in duurzame verlichting, van winkelpanden tot restaurants.
LED staat voor ‘Light Emitting Diode’. Het verbruikt tot 80% minder energie dan een gloeilamp en gaat gemakkelijk 50.000 uur mee. Bovendien biedt het ontwerpvrijheid én lichtkwaliteit. Door de combinatie van efficiëntie, levensduur en regelbaarheid is ledverlichting vandaag de dag dé keuze in zowel technische als decoratieve toepassingen.
De toekomst
Waar we vroeger afhankelijk waren van open vuur, kunnen we vandaag licht regelen op basis van daglicht, aanwezigheid en zelfs persoonlijke voorkeur. Met slimme systemen zoals Casambi of DALI wordt licht onderdeel van het grotere gebouwbeheer. Maar innovatie stopt niet. Denk aan human centric lighting, biodynamisch licht dat meebeweegt met onze biologische klok, of aan circulaire armaturen die ontworpen zijn voor hergebruik.
Benieuwd naar de verlichting van morgen? Neem contact op of vraag een lichtplan aan.
